مسجد امیرالمؤمنین شهرک شهید محلاتی -تهران
بیش از دو دهه از حماسه بزرگ ملت ایران در دوم خرداد ۱۳۷۶ می‌گذرد. در آن روز، حضور ۳۰ میلیونی ملت ایران پای صندوقهای رأی، اتهامات دروغین دشمنان مبنی بر نبود آزادی و مردم‌سالاری در نظام اسلامی را ابطال کرد و مشارکت بالای سیاسی در نظام مردم‌سالاری دینی را به رخ جهانیان کشید!
دوم خرداد فرصتی در اختیار یک جریان سیاسی بود تا آنچه توسعه سیاسی می‌خواندند، در عمل به منصه ظهور برسانند! اما خیلی زود مشخص شد این جریان توانایی برداشتن گام مؤثر در مسیر توسعه سیاسی کشور را ندارد، حتی اگر برای مدت هشت سال حاکمیت بر قوه مجریه و مقننه را در اختیار داشته باشد! مهم‌ترین علت ناکامی اصلاح‌طلبان نه در «فقدان قدرت»، که در «ضعف تئوریکی» بود که در گفتمان «اصلاح‌طلبی» وجود داشت! این گفتمان با گرته‌برداری از نسخه‌های توسعه غربی تدوین شده بود و به تدریج تناقضات جدی آن با بنیان‌های فکری حکومت دینی و ارزش‌های جامعه ایرانی‌ـ اسلامی آشکار شد!
امروز پس از گذشت بیش از دو دهه، گفتمان اصلاح‌طلبی همچنان از همان پارادوکس با گفتمان حاکم بر فرهنگ ایران اسلامی رنج می‌برد! حجاریان از نظریه‌پردازان این جریان در روزنامه «شرق» وعده زنده ماندن «اصلاح‌طلبی» را داده و تلاش دارد با تفکیک بین «ایده» (اصلاح‌طلبی) و «عامل» (اصلاح‌طلب)، چالش‌های موجود را به عملکرد اصلاح‌طلبان مربوط بداند که با ساماندهی اردوگاهی قابل حل خواهد بود!
حقیقت آن است که مشکلات این جریان سیاسی عمیق‌تر و برخاسته از تناقضات گفتمانی است که در تعارض اسلام و لیبرالیسم ریشه دارد. آنچه حجاریان تحت عنوان «دموکراسی» در این نوشته به عنوان «هسته اصلاحات در ایران» یاد می‌کند، نه برآمده از نظریه حکومت در اسلام که بازخوانی و ترجمه آن چیزی است که در متون لیبرال دموکراسی غربی است.
آنچه از نگاه اصلاح‌طلبان «نهادینه‌سازی روند دموکراتیک» خوانده می‌شود، فرآیند سکولاریزاسیون و عرفی کردن اجتماع و سیاست است که موج آن پس از رنسانس غرب را درنوردید و مسیحیت را در کلیسا و معنویتی پوشالی محصور کرد!
تأکید بر سناریوی سوخته سکولاریزه کردن جمهوری اسلامی، اقدام شکست‌خورده‌ای است که از دست‌های خالی نظریه‌پردازان این جریان حکایت دارد و همین تناقضات است که امروز تعابیری، چون «نواصلاح‌طلبی» حتی در میان نسل جدید اصلاح‌طلبان بیش از تلاش‌های بی‌ثمر امثال حجاریان خریدار یافته است!
▼ گزارش روز
«مسلماً دوره پنجم شورای اسلامی شهر تهران از دوره‌های معدود و استثنایی به شمار می‌رود که قدرت کشور به طور کامل در دولت، مجلس شورای اسلامی و شورای شهر در اختیار اصلاح‌طلبان قرار گرفته، بنابراین به تبع آن تمامی استانداری‌ها، فرمانداری‌ها، بخشداری‌ها و… در اختیار این جریان قرار دارد؛ از این رو با توجه به تمرکز قدرت و اختیارات در این جریان انتظار می‌رفت که دیگر اصلاح‌طلبان بهانه‌ای برای ناکارآمدی نداشته باشند؛ چرا که همه عرصه‌ها برای عملیاتی کردن شعارهای‌شان در اختیار آنها قرار دارد. اما طلبکار بودن روش همیشگی اصلاح‌طلبان است. به گونه‌ای برنامه‌ریزی می‌کنند که هیچ‌گاه پاسخگو نباشند.» مهم‌ترین مصداق این گفته‌های پرویز سروری از چهره‌های اصولگرا را این روزها می‌توان در بازی جدید اصلاح‌طلبان که با خروج آمریکا از برجام شدت گرفته است، مشاهده کرد؛ آنجا که «محمدرضا خبّاز» از فعالان اصلاح‌طلب طی یادداشتی در روزنامه «آرمان امروز» با اسم بردن از «دولت پنهان» نوشته است: «دولت پنهان سعی دارد تا با کمک برخی نهادها، شرایط را بر دولت سخت کند تا آقای روحانی خودش استعفا دهد! اما معلوم می‌شود که روحانی را نشناخته‌اند.» «آذر منصوری» از فعالان زن اصلاح‌طلب نیز در مصاحبه با پایگاه جماران گفته است: «دستور کار دولت موازی، القای یأس و ناامیدی و ناکارآمد نشان دادن دولت است.» «سعید حجاریان» از نظریه‌پردازان اصلاحات هم در مصاحبه با روزنامه «اعتماد» در این باره می‌گوید: «همه انتقادات متوجه دولت و رئیس‌جمهور نیست. در واقع، اهرم‌های قدرتی در ساختار سیاسی ما فعال هستند که ابتکار عمل را از دولت گرفته‌اند و نه تنها پاسخگوی عملکردشان نیستند؛ بلکه همواره در مقام منتقد قوه مجریه ظاهر می‌شوند. روحانی به چنین وضعیتی واقف است.» اما در این میان این پرسش مطرح می‌شود که این جریان تا کی می‌تواند با فرافکنی‌هایی از این دست و با بازی با کلمات و با ساختن دوقطبی‌هایی در جامعه که پیامدها و خسارت‌های اجتماعی و سیاسی گاه جبران‌ناپذیری دارد، عملکرد خود را توجیه کند؟ آیا می‌توان همه را برای همیشه فریب داد؟!
انتخابات هیئت‌رئیسه مجلس به احتمال زیاد هشتم خرداد ماه برگزار می‌شود. با نزدیک شدن این موعد، فراکسیون‌های مجلس در حال رایزنی با اعضا و دیگر فراکسیون‌ها برای ارائه فهرست در انتخابات هستند. بر همین اساس، شنیده‌ها حکایت از آن دارد که جمعی از نمایندگان که اعضای همه فراکسیون‌ها در آن هستند، به دنبال ارائه فهرست فرافراکسیونی‌اند که تاکنون نام «وکلای ملت» برای آن انتخاب شده و طی آن قرار است مسعود پزشکیان را برای ریاست مجلس معرفی کنند. همچنین قرار است از بین علی مطهری، کاظم جلالی، محمد دهقان، مصطفی کواکبیان و حمیدرضا حاجی‌بابایی پس از رأی‌گیری دو نفر به عنوان نایب‌رئیس معرفی شوند.
وزارت خزانه‌داری آمریکا در ادامه تحریم ایرانیان که پس از خروج این کشور از برجام سرعت بیشتری گرفته، چند ایرانی دیگر را به فهرست تحریمی‌ها افزود. این پنج نفر که مهدی آذرپیشه، محمد جعفری، محمود باقری کاظم‌آباد، جواد بردبار شیرامین و سید محمدعلی حدادنژاد تهرانی نام دارند، به دلیل ارتباط با سپاه تحریم شده‌اند. (نفرات دوم تا چهارم به طور مشخص به دلیل ارتباط با یگان موشکی «غدیر» سپاه تحریم شده‌اند.) آمریکایی‌ها چندی پیش، «ولی‌الله سیف» رئیس بانک مرکزی را هم به اتهام جابه‌جایی پول برای نیروی قدس سپاه و مقاومت اسلامی لبنان تحریم کرده بودند.
▼ اخبار
۱ـ تلاش برای بستن دهان منتقدان
«حسین مرعشی» عضو کارگزاران در مصاحبه با روزنامه «ایران» گفت: «اروپا بیش از ایران تلاش می‌کند تا برجام حفظ شود. اروپا از سندی دفاع می‌کند که در فرآیند گفت‌وگوی بین‌المللی به وجود آمده است. حالا اگر عده‌ای این شرایط را درک نکنند، یا باید در درک‌شان تردید کرد یا باید بگوییم آنقدر درون‌شان بغض، حسد، بخل و کینه حکمفرماست که نمی‌توانند این فضا را ببینند.» مرعشی در ادامه افزود: «اصلاً وقت دغدغه و کشمکش‌های داخلی نیست؛ وقت هو کردن وزیر خارجه نیست. با اطمینان عرض می‌کنم امروز از آن روزی که امام خطاب به عده‌ای از منتقدان فرمودند: «شما دل مسئولان را شکستید.» حساس‌تر است. هیچ کس نباید دل آقای ظریف را بشکند.» گفتنی است، حمله مجدد به منتقدان و حسود و بخیل خواندن آنان در حالی صورت می‌گیرد که جریان نزدیک به دولت تلاش می‌کند تحت عناوینی، چون حفظ اتحاد و انسجام در شرایط فعلی، جلوی هر گونه انتقاد به نحوه انعقاد برجام و رویکرد دولت را که به این نتیجه رسیده است، بگیرند!
«واشنگتن فری‌بیکن»، از رسانه‌های نزدیک به نومحافظه‌کاران آمریکا گزارش داده است نمایندگان کنگره در حال بررسی یک سند سیاست‌گذاری هستند که در آن سازوکارهای برخورد با کشورهای اروپایی، در صورت تضعیف نظام تحریم‌های آمریکا علیه ایران تشریح شده است. این سند را که «ریچارد گلدبرگ»، از مشاوران ارشد در مؤسسه جنگ نرم آمریکایی، «بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها» نوشته است، خواستار قطع دسترسی «بانک توسعه اروپا» به نظام مالی آمریکا در صورت نقض تحریم‌های آمریکا شده است. این رسانه آمریکایی در ادامه تأکید می‌کند، نگارش این سند در حالی صورت می‌گیرد که امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه پذیرفته است که باید به شرکت‌های اروپایی اجازه داد خودشان تصمیم بگیرند و اتحادیه اروپا به آنها دستور نخواهد داد که چه کار کنند، که این اظهارات مکرون نشان می‌دهد قوانین بازدارنده اروپا تنها اقداماتی نمادین هستند.
مرکز مطالعات راهبردی بگین رژیم صهیونیستی وابسته به دانشگاه «بار ایلان» در پژوهشی اذعان کرد: موشک‌های بالستیکی که حوثی‌ها شلیک می‌کنند، از نظر اصابت دقیق به هدف و توسعه فناوری آن بسیار خطرناک هستند. در پژوهش این مرکز صهیونیستی آمده است: اسرائیل می‌تواند در بازار سلاح سعودی حضور داشته باشد و نقش بزرگی در تجهیز ریاض به سامانه تسلیحاتی برای مقابله با چالش‌های امنیتی که با آن روبه‌روست، ایفا کند. در این پژوهش که «دلینا نووشال»، پژوهشگر صهیونیست آماده کرده است، به تمایل سعودی‌ها برای تجهیز خود به سامانه دفاع موشکی ساخت صهیونیست‌ها به ویژه گنبد آهنین و سامانه ترووی اشاره شده و این تمایل را تحولی بزرگ در روابط میان تل‌آویو و ریاض توصیف کرده است.
مسئول دفتر سیاسی مقتدی صدر با اعلام اینکه هیچ رابطه پنهانی میان عربستان و مقتدی صدر وجود ندارد، تأکید کرد: همه روابط صدر با عربستان به سفرهای اعلام شده محدود بوده است. وی همچنین هشدار داد: ثامر السبهان، وزیر سعودی شتاب‌زده عمل می‌کند و نمی‌داند که هر گونه دخالت در امور داخلی عراق توهین‌آمیز خواهد بود. ضیاء الاسدی با تأکید بر اینکه میان ما و ایران روابط پایداری حاکم است، افزود: حضور آمریکا در عراق مردود و خارج از عرف دیپلماتیک است و مقتدی صدر اجازه نخواهد داد عراق به عرصه‌ای برای حمله به همسایگان تبدیل شود، جریان صدر و شرکایش به خواسته‌های آمریکا تن نخواهند داد. ما زیر بار خواسته خارجی اعم از آمریکایی یا غیر نمی‌رویم.
▼ اخبار کوتاه
◄ ۶۱ نماینده مجلس شورای اسلامی در تذکر کتبی خود به رئیس‌جمهور، خواستار تجدیدنظر در کلیه روابط ایران با امارات متحده عربی به دلیل موضع‌گیری این کشور علیه جمهوری اسلامی در حمایت از وزیر خارجه آمریکا شدند. گفتنی است، وزیر خارجه آمریکا در اظهارات ضد ایرانی اخیر خود با برشمردن شروطی برای لغو تحریم‌ها، کشورمان را به حمایت از تروریسم متهم کرد.
◄ شرکت «بریتیش پترولیوم» انگلیس اعلام کرد، با توجه به تحریم‌های آمریکا علیه ایران، همکاری با شرکت ملی نفت ایران در یک پروژه نفتی در دریای شمال را متوقف می‌کنیم. این شرکت همواره به تحریم‌ها پایبند بوده است. گفتنی است، سهام میدان گازی رهام در دریای شمال به صورت ۵۰ـ۵۰ درصد متعلق به بریتیش پترولیوم و شرکت ملی نفت ایران است.
◄ فرود عسگری، رئیس کل گمرک جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه چند درصد از قاچاقی که به کشور وارد می‌شود، از مبادی رسمی است، گفت: ما مدعی هستیم با بررسی‌هایی که از طریق دستگاه‌ها انجام می‌دهیم و بارنامه و گواهی بازرسی را از مبدأ دریافت می‌کنیم، کالای قاچاقی از مبادی رسمی وارد کشور نمی‌شود.
◄ مقامات دولتی و مردم ترکیه از هفته گذشته در اعتراض به انتقال سفارت آمریکا به قدس و نیز جنایات رژیم صهیونیستی در نوار غزه، در واکنشی کم‌سابقه و همه‌جانبه، تحولات اخیر در سرزمین‌های اشغالی فلسطین را محکوم کردند. اردوغان اعلام کرده است، ترکیه گامی اساسی برای تحریم تجاری اسرائیل برمی‌دارد.
◄ امیرعلی جهانشاهی، معاون هماهنگ‌کننده نیروی زمینی ارتش گفت: بر اساس تهدیداتی که در منطقه احساس می‌شد و برابر فرمایش فرمانده کل قوا در حکم انتصاب فرمانده نیروی زمینی ارتش، ۱۷ تغییر ساختاری برای ارتقای تحرک و آمادگی رزمی یگان‌های نزاجا تدوین شده که در سال جاری اجرا می‌شود.
◄ ۳۶ نماینده مجلس شورای اسلامی طرح تحقیق و تفحص از مذاکرات پنهانی دولت با مدیر تلگرام را تهیه و تدوین کردند. خبر سفر پنهانی پاول دروف، مدیر پیام‌رسان تلگرام به ایران و توافق پنهانی وی با دولت به تازگی خبرساز شده بود.
◄ حاجی‌دلیگانی، نماینده مردم شاهین‌شهر در مجلس طی اخطاری از واردات صد دستگاه خودرو نعش‌کش بر اساس مصوبه دولت انتقاد کرده و آن را برخلاف شعار حمایت از کالای ایرانی دانسته است.
